Szczepienia u wcześniaków - jak ważne są szczepienia u wcześniaków i dlaczego nie warto z nich rezygnować.

Czy wcześniak powinien być pod parasolem ochronnym szczepień? Jakie są przeciwwskazania? Czy szczepionki skojarzone są bezpłatne i dlaczego warto się na nie zdecydować?

Co roku w Polsce rodzi się około 22 tysiące dzieci przed 37 tygodniem ciąży. Wcześniaki są bardziej narażone na zakażenia i kolejne hospitalizacje, dlatego szczepienia ochronne są tak ważne. U wcześniaków notuje się również wyższe ryzyko wystąpienia inwazyjnej choroby pneumokokowej czy zachorowania na krztusiec. Podobnie jest z grypą i rotawirusami.

Jak należy interpretować zapis w Programie Szczepień Ochronnych dotyczący wieku dziecka urodzonego przedwcześnie?

Informację z gov.pl:

Wcześniak to dziecko urodzone przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży.

Określenia „przed ukończeniem” 37 tygodnia ciąży i „do ukończenia” 37 tygodnia ciąży oznaczają to samo.

W praktyce oba zapisy należy rozumieć tak, że ukończenie 37 tygodnia ciąży, to wiek 36 tygodni i 7 dni.

SZCZEPIONKI SKOJARZONE. DLACZEGO SĄ ZALECANE DLA WCZEŚNIAKÓW?

Zacznijmy może od początku.

Szczepienia skojarzone to szczepienia najnowszej generacji. Wbrew opinii, którą powielają antyszczepionkowcy, szczepionki te zawierają mnie antygenów, niż szczepionki, które mamy na NFZ, ponieważ w nowoczesny sposób udało się je już wyselekcjonować, a przy tym zrobić je coraz bezpieczniejszymi. Dlatego też szczepionki są zalecane i bezpłatne dla wcześniaków i dzieci z grup ryzyka. Osobiście ubolewam, że nie są ogólnodostępne i bezpłatne dla każdego jak to jest w innych krajach.

To, że szczepionka jest 5 czy 6 w jednym wcale nie oznacza, że ma w sobie tyle wirusów czy bakterii. Rodzice często w ten sposób właśnie rozumieją działanie i skład szczepionki, co następnie (całkowicie niesłusznie!) uważają, za zbyt obciążające dla dziecka, zwłaszcza wcześniaka i często z tych szczepionek rezygnują.

Co zatem zawierają? Najpierw trzeba sobie wyjaśnić pojęcie antygenu. Upraszczając, są to substancje, których wniknięcie do organizmu powoduje reakcje układu odpornościowego i wytworzenie przeciwciał. Antygenem może być nie tylko cała bakteria czy wirus, ale także pojedyncze białko czy inny związek chemiczny. – Natalia Tatarowska „Szczepienia Rozwiewamy Wątpliwości”.

Często jest tak, że rodzice otrzymują informację przy wypisie ze szpitala lub w gabinetach specjalistycznych, że wcześniak powinien dostać wyłącznie szczepionki accelularne. Niestety nie zawsze w gabinetach specjalistycznych rodzic dostaje informację czym właściwie taka szczepionka się różni od innych. Tymczasem różnica jest dość znacząc dla wcześniaków.

Szczepionka accelularna to szczepionka skojarzona DTPa. Zawiera ona bezkomórkowy krztusiec i tylko kilka antygenów (w porównaniu do DTPw gdzie jest ich tysiące, plus ksztusiec jest pełnokomórkowy). Jak łatwo się domyślić chodzi oto, że szczepionka DTPa jest mniej reaktogenna, czyli jest mniejsze ryzyko wystąpienia NOP.

Minus jednak tej szczepionki jest taki, że DTPw ma dłuższy termin odporności bo aż 10 lat, a w przypadku DTPa jest to 5 lat. Niemniej jednak jeżeli chodzi o wcześniaki ze względu na reaktogenność zaleca się DTPa.

Jednakże! Niezależnie od tego jaka opcja zostanie wybrana jest to decyzja dobra, ponieważ chroni dziecko przed chorobą i jej powikłaniami.

skuteczność DTPa i DTw więcej informacji.

bezpieczeństwo szczepionek accelularnych.

W przypadku szczepień, niezależnie od tego czy zdecydujecie się na szczepienia skojarzone czy pojedyncze najważniejsze jest zapewnienie ochrony dziecku. Szczepionki skojarzone mają jednak więcej plusów:

mniej wizyt w przychodni, więc mniejsze ryzyko złapania jakiejkolwiek infekcji
mniej wkłuć, co za tym idzie mniej możliwości reakcji nieporządanych w miejscu wkłucia
mniej stresu dla i tak mocno obciążonego już wcześniaka, bo dochodzi do mniejszej ilości wkłuć

CZY SZCZEPIENIA U WCZEŚNIAKÓW SĄ BEZPIECZNE?

Szczepienia ochronne są bezpieczne i w przypadku właściwej kwalifikacji, która obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe, nie zwiększają ryzyka dla pacjentów, w tym noworodków urodzonych przedwcześnie.

Zgodnie z zaleceniami wielu towarzystw, również Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, należy szczepić klinicznie stabilne wcześniaki.⁷ Pojęcie „stabilny stan kliniczny wcześniaka” oznacza dziecko, u którego: nie stwierdza się wskazań do istotnego wsparcia oddechowego, objawów ciężkiego zakażenia, choroby metabolicznej, ostrej niewydolności nerek oraz niewydolności sercowo-naczyniowej lub oddechowej, a także u którego obserwuje się systematyczną poprawę kliniczną i utrwalony przyrost masy ciała.⁸ Niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) występują u noworodków urodzonych przedwcześnie z podobną częstością jak u noworodków urodzonych o czasie. Decydujące znaczenie ma prawidłowa kwalifikacja. Mniej istotny jest wiek ciążowy, wiek pourodzeniowy i urodzeniowa masa ciała, a ważniejszy jest stan kliniczny pacjenta, szczególnie zaburzenia krążeniowo-oddechowe. Do zdarzeń niepożądanych związanych ze szczepieniami należą bezdech i bradykardia dlatego zaleca się monitorowanie noworodków przez 48–72 godzin po szczepieniu – źródło

W tym samym źródle jest bardzo ważna informacja:

W trakcie hospitalizacji należy bezwzględnie zaszczepić noworodki urodzone <28. tygodnia ciąży z dysplazją oskrzelowo-płucną lub bez tego obciążenia oraz noworodki z ciężką dysplazją oskrzelowo-płucną, bezdechami i bradykardią.¹⁰ Zgodnie z obowiązującym PSO, w trakcie hospitalizacji zaleca się wykonanie pierwszych szczepień (przeciwko gruźlicy [BCG], wirusowemu zapaleniu wątroby [WZW] typu B, błonicy, tężcowi i krztuścowi [DTaP], polio [IPV], Haemophilus infuenzae typu b [Hib] i pneumokokom [PCV]) u dzieci urodzonych <32. tygodnia ciąży, jeśli pozwala na to ich stan kliniczny.

Wcześniaki powinny być szczepione zgodnie z kalendarzem szczepień, tak samo jak dzieci urodzone przed czasem. Wyjątkiem są szczepienia BCG, które dziecko może otrzymać dopiero po uzyskaniu masy 2 kilogramów, więc dzieci, które rodzą się mniejsze początkowo otrzymują wyłącznie WzwB jeżeli pozwala na to stan dziecka.

Wiele badań naukowych w tym temacie dowodzi, że szczepienie wcześniaków nie tylko jest potrzebne, ale jest ono również bezpieczne. Zwłaszcza w porównaniu do chorób na które wcześniaki bez szczepienia mogą zachorować, a ponieważ coraz więcej rodziców nie chce szczepić swoich dzieci ryzyko zachorowania staje się większe.

PAMIĘTAJMY O TYM, ŻE SZCZEPIĄC DZIECI URODZONE W TERMINIE CHRONIMY RÓWNIEŻ TE, KTÓRE NIE MOGĄ BYĆ SZCZEPIONE ZE WZGLĘDÓW ZDROWOTNYCH.

Należy też mieć na uwadze fakt, że jeżeli są pytania na które trudno wam znaleźć odpowiedź to pytajcie oto zaufanych neonatologów. Pamiętajcie o tym, że lekarzy obowiązuje EBM, czyli wiedza poparta dowodami naukowymi i mają obowiązek rozwiewać Wasze wątpliwości. W przypadku – zwłaszcza – skrajnych wcześniaków dobrze mieć obok lekarza, który pracuje z takimi dziećmi i ma duże doświadczenie praktyczne w tym temacie.

Mimo niedojrzałości układu odpornościowego wcześniaki i dzieci z małą urodzeniową masą ciała wykazują po stymulacji antygenami szczepionkowymi podobną odpowiedź odpornościową jak noworodki donoszone.

źródło.

SZCZEPIENIE WCZEŚNIAKA W SZPITALU.

Jeżeli dziecko przebywa w szpitalu dłużej może (a nawet powinno) być szczepione zgodnie z kalendarzem szczepień jeżeli nie ma przeciwwskazań, których – wbrew pozorom – jest naprawdę mało. Często rodzice się zastanawiają, czy dziecko może przyjąć w szpitalu szczepionkę przeciwko rotawirusom na OITn.

Zalecamy szczepienie przeciwko RV wcześniaków, także w trakcie pobytu w szpitalu na OITN lub innym oddziale, jeśli:

stan kliniczny dziecka jest stabilny, a wiek kwalifikuje je do szczepienia

nie występują bezwzględne przeciwwskazania do podania szczepionki

niemowlę toleruje płyny doustnie w objętości przynajmniej 1 lub 2 ml (objętość szczepionki

źródło „Szczepienia przeciwko rotawirusom w szpitalu”.

INDYWIDUALNY KALENDARZ SZCZEPIEŃ.

Taki kalendarz ustala lekarz dla dzieci, które z różnych przyczyn mają opóźniony kalendarz szczepień (w przypadku wcześniaków jest to kwestia często zdrowotna). Kiedyś mi się wydawało, że każdy wcześniak powinien mieć taki indywidualny kalendarz, ale jest to akurat nieprawda, ponieważ wcześniakom nie koryguje się wieku przy podawaniu szczepionek i nie przelicza się tego na masa ciała.

IKSZ jest również dla tych wcześniaków, które urodziły się poza granicami naszego kraju gdzie kalendarz nieco się różnił, a których rodzice wracają na stałe do Polski. Pominę w tym wpisie IKSZ dla dzieci, których rodzice początkowo podjęli decyzję, że nie będą szczepić dzieci bez powodów zdrowotnych, ale szczęśliwie po pewnym, dłuższym czasie zrozumieli, że jednak warto szczepić.

Są również specjalne poradnie, które udzielają konsultacji specjalistycznych z zakresu szczepień. Znalazłam adresy z numerami dla każdego województwa.

LINK.

PRZECIWWSKAZANIA DO SZCZEPIEŃ I NOP.

Nie ma przeciwwskazań do szczepień takich jak 'wcześniactwo’. Dzieci urodzone przedwcześnie obowiązują te same przeciwwskazania (czasowe, lub stałe) jak dzieci urodzone o czasie. Wcześniaki – zwłaszcza skrajne i długo hospitalizowane – często mają opóźniony kalendarz szczepień ze względu na swój stan zdrowia na OITn.

W przypadku, kiedy rodzice decydują się na szczepienia ochronne pojedyncze, a nie skojarzone mogą następnie przejść na szczepienia ochronne skojarzone. Często w przypadku nieotulonego płaczu itp. po szczepienia DTPw zaleca się by kolejna dawka była DTPa.

No dobra, a co z tymi NOPami?

Ogólnie NOP, to niepożądany odczyn poszczepienny. Najczęściej pojawia się gorączka, obrzęk w miejscu wkłucia; chwilowy, nieotulony płacz (często mylnie nazywany przez AV 'krzykiem mózgowym’) itp. Są to reakcje, które i tak stresują rodziców, ale których powinniśmy się spodziewać, a lekarz powinien również wyjaśnić jak działać w takich sytuacjach.

Wbrew temu co próbują przekazywać antyszczepionkowcy poważne NOPy zdarzają się bardzo rzadko. Wiele rzeczy, które oni kwalifikują jako odczyn poszczepienny (często ze śmiertelnym skutkiem) to straszak, ponieważ to co dzieje się 'po’ nie oznacza, że dzieje się 'na skutek’ i nie ma udokumentowanych zgonów dzieci przez szczepienia. Ponieważ lekarze nie mogą wypowiadać się na temat danego pacjenta bo obowiązuje ich tajemnica lekarska nie ma nawet możliwości aby poznać zdanie lekarza leczącego dane dziecko, które według rodzica, czy AV zmarło w wyniku przyjęcia szczepienia.

Ponieważ życie i zdrowie dziecka jest dla rodziców priorytetem wielu rodziców (również wcześniaków) podąża za niebezpiecznym nurtem w którym szczepienia przedstawiane są w bardzo niewłaściwym, a przy tym nieprawdziwym świetle. W ten sposób zamiast chronić dziecko, wielu rodziców podejmuje decyzje, które mogą mieć tragiczne skutki, a których ryzyko tragicznych skutków zwłaszcza w przypadku wcześniaka jest bardzo wysokie.

Pamiętajcie o tym, że wcześniaki żyją dzięki dzisiejszej medycynie. Ich życie na OITn to wynik rozwiniętej technologii oraz farmakologii.

Każdy lek podawany na OITn ma całą listę potencjalnych skutków ubocznych. Częstotliwość występowania owych skutków ubocznych jest często dużo wyższa niż częstotliwość wystąpienia NOP. Rodzice jednak nie kwestionują podawania owych leków, tym bardziej, że chodzi o życie dziecka. Jednak w przypadku szczepień próbują kwestionować badania, nie dając dziecku odpowiedniej ochrony. Wiem, że jest to podyktowane strachem, który zasiały ugrupowania AV, ale jeżeli zagłębicie się w temat szczepień oparty na dowodach naukowych i faktach (i tu niezmiennie zapraszam do grupy 'Szczepienia rozwiewamy wątpliwości’) zdacie sobie sprawę, że nie są one w ogóle straszne.

Podając dziecku po raz pierwszy marchewkę, orzechy czy miód też ryzykujecie.

Jako mama wcześniaka również się bałam. Przy pierwszym dziecku – 12 lat temu – ilość informacji nie była wystarczająca. Szczepiłam, bo po prostu wiedziałam, że się szczepi, ale kiedy zaczęły się we mnie kiełkować wątpliwości, a ugrupowania AV zaczęły się wtedy dopiero rozbudowywać – również zwątpiłam czy robię dobrze. Miałam epizod – krótki, ale jednak miałam – gdzie na maksa opóźniłam Jankowi kalendarz. Bałam się. Informacje, które były wtedy dostępne w internecie były dla mnie nie do przefiltrowania. Dzisiaj tę umiejętność już mam, ale wiem również w czym tkwi siła AV. W manipulacji emocjonalnej i wybiórczym przedstawianiu faktów by pasowały do ich tezy.

Jeżeli możesz, szczep.

Jeżeli nie możesz, pamiętaj, że są rodzice tacy jak ja których jest na szczęście więcej, którzy szczepiąc swoje dziecko starają się chronić również Twoje.

CO JESZCZE WARTO PRZECZYTAĆ.

Czy szczepienia wcześniaków przeciwko meningokokom jest bezpieczne?

Szczepienia wcześniaków przeciwko pneumokokom. Jaki wybrać schemat?

Bezpieczeństwo szczepień wykonanych u wcześniaków przed wypisem ze szpitala.

Ryzyko drgawek gorączkowych po pierwszym szczepieniu przeciwko odrze u wcześniaków.

Jesteś rodzicem wcześniaka? Mam nadzieję, że choć trochę rozwiałam Twoje wątpliwości i zaszczepiłam zaufanie do nauki.

#szczepimywczesniaki